De contraire toets

De contraire toets (of het invers criterium) is een manier om argumenten voor een transcendent nihilisme (dus tegen het bestaan van een transcendente geest) te beoordelen, en wel door het te beoordelen in een wereld die zeker zo'n geest heeft.

Al mijn gedachtenwerelden hebben een transcendente geest, namelijk de mijne, dus in een gedachtenwereld van mij zou een correct argument dat zo'n geest niet bestaat niet op moeten gaan. Heeft het argument daar (waar het onwaar is) dezelfde kracht als in onze wereld, dan is het dus een krachteloos argument. Gaat het argument daar echter niet op, om redenen die in onze wereld niet gelden, dan kan het kracht hebben.

Als een voorbeeld van dat eerste, stel dat iemand argumenteert dat er geen transcendente geest bestaat omdat de wereld altijd bestaan heeft en er dus geen schepping is geweest. Ik kan mij goed een wereld die altijd bestaan heeft voorstellen waarin ik dat argument beoordeel, en daarin lijkt het dan precies even valide als in onze wereld. Toch weet ik in dat geval dat ik als transcendente geest die wereld-zonder-begin geschapen heb, en dat het argument dus geen kracht heeft.

Als een voorbeeld van dat laatste, stel dat iemand een argument tegen een goede God maakt, op basis van het lijden in de wereld. Als ik probeer me voor te stellen dat ik dat argument beoordeel, moet ik me ofwel voorstellen dat de wereld lijden bevat (hetgeen mij een niet-goede transcendente geest maakt, want ik veroorzaak lijden enkel om een argument te beoordelen), ofwel dat de wereld geen lijden bevat (in welk geval het argument niet op gaat).

De naam verwijst naar het feit dat het getoetste argument slechts dan valide kan zijn als het als invalide beoordeeld wordt, en invalide is als het als valide wordt beoordeeld.

De contraire toets is een speciaal geval van een algemener principe, waarbij de logica van een argument wordt toegepast op een situatie waarin de conclusie duidelijk niet op gaat.

((Toepassen op een simulatie, bijv.„Wonderen kunnen niet”. Dat zeg je op grond van argumenten X — maar diezelfde argumenten X zou je ook ter beschikking hebben als we bestonden binnen een computersimulatie waarin de makers op ieder moment kunnen ingrijpen.))