Vragen omtrent de wereld

Als wij kunnen weten heeft het zin te vragen naar de werkelijkheid. Er bestaan gedachten— bestaat er daarnaast nog meer? Die vraag naar wat onze leefwereld bevolkt omvat ook de vraag naar het bestaan van goden, een god of een God. (Het verschil tussen een god en een God wordt elders uitgelegd.)

En zo komen we dan bij de archipel aan — we hebben ons niet laten weglokken door de kapitein —, en meteen worden we van alle kanten belaagd door mensen die naar hun plekje op hun eiland willen leiden. Sommige eilanden zijn groot, dus het lijkt een goed idee eerst die eilanden in hun geheel te leren kennen — misschien vallen er sommige al meteen af. (Daar de eilandengroep onze denkwereld is betekent dat: kijken naar ons eigen denken.)

Daarna willen we onze kennis — in het bijzonder onze voorkennis — inventariseren, en daarbij steeds kijken welke eilanden, en welke landstreken op die eilanden, aan die kennis recht doen. Hopelijk vallen daarbij hele landstreken af, zodat we niet alle hoekjes één voor één hoeven te onderzoeken. Op zijn minst moet een aanvaardbaar wereldbeeld het bestaan van voorkennis op zich ondersteunen.

((Hieronder is oud.))

De meeste zijn kaartverkopers, maar sommigen beweren dat er helemaal geen schat bestaat. Laten we die eerst aanhoren, want als die mensen gelijk hebben heeft verder zoeken geen zin.

De door ons te doorzoeken archipel is immens groot, en het zou ondoenlijk zijn alle hoekjes en gaatjes te bezoeken. Om die reden gaan we proberen met een paar algemene vragen te ontdekken in welke streek van welk eiland de eventuele schat te vinden zou kunnen zijn. De verschillende landstreken zijn hier beschreven, en bij iedere vraag hier zullen steeds de verwijzingen naar de relevante opties gegeven worden.

Als we serieus willen nadenken over deze wereld zullen we moeten beginnen met de vraag wat er zoal bestaat. Om maar eens een extreem voorbeeld te geven: als er niets bestaat heeft het geen zin na te denken — sterker nog, dan is er niemand om na te denken, en zijn er ook geen gedachten. Dat pad op het eiland loopt dus dood.

Op dit moment hebben we een aantal eisen verzameld: een aanvaardbaar wereldbeeld moet ons een gerechtvaardigd vertrouwen in de rede geven, en de mogelijkheid bieden van qualia, betekenis, en wil. Met dit lijstje zouden we al de verschillende wereldbeelden af kunnen gaan; een andere optie is het verzamelen van meer eisen. Dit boekje geeft op een aantal punten de mogelijkheid de wereldbeelden te testen, en voor de eisen die volgen uit de betrouwbare rede is dat punt hier.

Natuurlijk is het altijd mogelijk zelf rond te bladeren onder de tweede tab; hier wordt slechts voor het gemak een overzichtje met verwijzingen getoond. Voor het systematisch lezen van dit boekje is het het handigst nu de verschillende opties te bekijken, en daarbij steeds weer hier terug te komen, en na de laatste optie ook hier verder te gaan. (Een nadeel is wel dat deze verwijzingen soms midden in de discussie springen.)