Wetenschap

„Geloof dat bang is voor wetenschap beledigt God en pleegt zelfmoord.” — Ralph Waldo Emerson

„Wetenschap zonder geloof is lam; geloof zonder wetenschap is blind.” — Albert Einstein

Reductionisme is het geloof dat (bijna) alles tot een paar fundamenten te reduceren valt. Dit geloof heeft het op een aantal gebieden moeilijk.

Biologie
Mark Bedau (1991) toont aan dat met natuurlijke selectie overeenkomende processen ook in anorganische structuren zoals kristallen, optreden. Als natuurlijke selectie volstaat voor teleologie moet kristal­groei ook als teleologisch gelden. Dit argument is een reductio ad absurdum: daar het ontstaan van kristallen geen teleologie vergt is natuurlijke selectie daar feitelijk geen voldoende voorwaarde voor.
Thermo­dynamica
In tegenstelling tot wat velen denken is thermodynamica nooit verklaard vanuit de atoom­fysica (Sklar 1999).
Mechanica
Klassieke mechanica — in het bijzonder chaos — is niet reduceerbaar tot quanten­mechanica (Batterman 2002, hoofdstuk 7).
Optica
Stralen­optica kan niet als speciaal geval van golf­optica worden afgeleid. (Batterman 2002, hoofdstuk 6).

De begrippen „wetenschap” en „religie” kunnen niet zo maar naast elkaar worden gesteld. Alles wat niet aan bepaalde strenge eisen voldoet wordt beschouwd als ten hoogste pseudo­wetenschap, en het aanhalen van een middeleeuwse alchemist of astroloog doet terecht geen afbreuk aan de statuur van wetenschap. Het begrip „religie” daarentegen omvat alles wat mensen maar verzonnen hebben op bovennatuurlijk gebied, ongemakkelijk samengevoegd met de waarheid omtrent de wereld betreffende al dan niet bestaande bovennatuurlijke krachten of een transcendente geest. Het feit dat een middeleeuws prelaat of theoloog bepaalde denkbeelden had of handelingen verrichtte heeft even weinig betekenis voor de religieuze waarheid en statuur als alle pseudowetenschap op de wetenschappelijke. Het invoeren van het begrip „pseudo­religie” zou in dit opzicht kunnen helpen.

Wetenschap vooronderstelt de voorkennis van een buitenwereld en van tijd.