Immanent compatibilisme

Tegenwerping (Causaal determinisme):
Het consequence argument: laat Np = ‚p is mijns ondanks waar’. Dan geldt het volgende.
  1. (□p) → Np
  2. N(verleden) (middels 1)
  3. N(natuurwetten) (middels 1)
  4. ∀p uit heden of toekomst: N(verleden+natuurwetten → p) (Determinisme)
  5. Np ∧ N(p→q) → Nq
  6. ∀p uit heden of toekomst: Np (geen wilsvrijheid, uit 4 en 5)
Antwoord:
Dat is juist: zonder transcendente geest, binnen het gesloten systeem van deze wereld, vallen wilsvrijheid en determinisme niet te verenigen. Als wilsvrijheid en determinisme bestaan is er een transcendente geest.
((Te doen.))
Ik ben vrij. Ik kan beslissingen nemen die mij niet worden opgelegd. Zonder vrijheid is ethiek loos. Slechts het bestaan van een transcendente geest kan vrijheid met volledige causaliteit verenigen.
Tegenwerping (Stipulatief compatibilisme):
Als het feit dat een persoon in precies dezelfde situatie meer dan één optie kan kiezen als eis wordt gesteld voor wilsvrijheid, dan gaat wilsvrijheid natuurlijk niet samen met determinisme — maar dat is dan geen aangetoonde conclusie, maar een opgelegde eis, een stipulatie.
Antwoord:
Bijna, maar niet helemaal. Het opgelegde is de wilsvrijheid, die die eis tot meer dan één mogelijkheid in haar definitie heeft. De conclusie van strijdigheid volgt dan — als triviale conclusie — uit de strijdigheid van de beide definities.
Tegenwerping (vrijheid onder compatibilisme):
Door een ander model dan het natuurkundige te kiezen kan (wils)vrijheid behouden worden.
Antwoord:
Neen. Voor het voorbeeld van het psychisch indeterminisme is dit hier uitgewerkt — en de daar gegeven argumentatie geldt algemeen.

((Te doen.))

Het bewijs uitbreiden — in de aanwezigheid van toeval werkt het nog steeds. Een goede term vinden voor „determinisme+toeval”. Zie ook hier.

Onder immanent compatibilisme kan iemand verantwoordelijk zijn voor daden die een ander teweeggebracht heeft. Als ik een deterministische wereld zó construeer dat een door mij tot dat doel bestemde persoon daarin een moord zal begaan kan het zijn dat die persoon voluit verantwoordelijk is voor die moord — die hij niet, maar ik als transcendente geest van die wereld wel, had kunnen vermijden. Ook zuiver immanent is dit mogelijk, als ik de situatie maar in voldoende detail kan sturen. Sommige thrillers en detectiveverhalen spelen met varianten hierop: een persoon met groot overwicht op een andere brengt die andere tot het plegen van een moord.