De quanten­theorie

((Dit moet nog uitgeschreven worden. Beginnen met het twee-spleten-experiment.))

In de quantentheorie leidde het klassieke modelbegrip tot enige paradoxen: schijnbaar leidde de simpele aanname dat bepaalde meetbare grootheden waarden hadden al tot tegenspraak, en moest men aannemen dat die waarden pas ontstonden bij de meting zelf — niet volgens enige (ons eventueel onbekende) regel, maar volkomen willekeurig. Als argument werden bepaalde vergelijkingen van Bell aangehaald, die leken aan te tonen dat iedere verklaring een tegenstrijdigheid zou oproepen.

((Te doen: interferentie.))

Golf-deeltje­dualisme
Als een foton (of vergelijkbaar deeltje) door een dubbele spleet schijnt kan zelf-­interferentie optreden. Als gemeten wordt door welke spleet het deeltje ging treedt deze interferentie niet op.
De wijze waarop het foton tot een keuze wordt gedwongen is niet van belang: twee spleten is de traditionele manier, maar ook een halfdoorlatende spiegel wordt veel gebruikt. Bij zo'n spiegel heeft een foton gelijke kans rechtdoor te gaan of gereflecteerd te worden.
Quantum­wissing
Zij ABCD een vierkant met A linksonder en C rechtsboven. Van links schijnen fotonen op A, waar een halfdoorlatende spiegel de fotonen in twee even sterke bundels splitst: één gaat rechtdoor naar B, en één omhoog naar D. Op B en D staan gewone spiegels die de bundel naar C doorsturen. Fotonen op C bewegen dus hetzij van links naar rechts, hetzij van beneden naar boven, afhankelijk van de bundel waar ze toe behoren. Er is dan ook geen sprake van interferentie.
Zetten we echter nog een halfdoorlatende spiegel op C, zodat van uitgaande fotonen niet meer te zeggen is uit welke bundel ze komen, dan treedt de interferentie wel op. Die tweede spiegel wist de informatie.
Quantum­verstrengeling
Nu kan een foton (door het door een betabariumboraat­kristal te leiden) gesplitst worden in twee fotonen met elk de halve frequentie (en onderling loodrechte polarisatie). Door één foton te meten, krijgen we informatie over het andere, niet gemeten, foton.

Yoon-Ho Kim en anderen hebben deze elementen gecombineerd tot het volgende experiment. Een fotonenbundel wordt door een dubbele spleet geleidt, waarna ieder foton wordt gesplitst in twee verstrengelde fotonen. Van deze twee fotonen wordt er één naar een scherm geleid, waar gekeken wordt of er interferentie optreedt, terwijl een ander naar een veel verder gelegen opstelling wordt geleid, waar al dan niet quantumwissing plaatsvindt. Het blijkt dat op het scherm precies dan interferentie optreedt als er quantumwissing plaatsvindt in de andere opstelling — ook al vindt die wissing pas plaats nadat het patroon op het scherm al getekend is (doordat die wissing ver weg plaatsvindt, zodat het foton pas later bij de wis-opstelling aankomt).

Het is Gabriela Barreto Lemos zelfs gelukt op deze wijze foto's te maken door de ene bundel fotonen op het te fotograferen object te laten schijnen, en de andere te gebruiken voor het afdrukken.

((Te doen.))

Bij quantumsprongen springt slechts de informatie, niet de materie.

Bohms niveaus → externe epifenomenen → anthropische begrijpelijkheid. Dit verklaart gedrag, maar geen intentie of betekenis.

quantum­mechanica plus speciale relativiteitstheorie levert quantum­veldtheorie — maar die theorie levert allerlei oneindige waarden, die in de praktijk genegeerd moeten worden om tot experimenteel verifieerbare uitkomsten te komen. Samenvoeging met de algemene relativiteitstheorie is nog niet gelukt. Super­stringtheorie is een kandidaat.