Menswetenschappenꜛ

((Te doen, elders.))

Onderzoek naar bewustzijn maakt vaak gebruik van subliminale impulsen: stimuli die te kort zijn om door de proefpersoon gerapporteerd te worden. Deze non-rapportage betekent echter niet dat de stimulus onbewust was, enkel dat ze niet onthouden werd. Het is voluit mogelijk dat zulke stimuli bewust zijn, maar niet in het geheugen worden opgeslagen — zoals dromen bij ontwaken.

Sean Carrollꜛ: Het coderen van herinneringen produceert entropie, dus we herinneren ons in de situatie met hogere entropie de situatie met lagere entropie — met andere woorden: we herinneren ons altijd het verleden, nooit de toekomst. ((Dit geldt zeer lokaal; is het onmogelijk dat de entropie van onze hersenen afneemt terwijl de entropie van onze ruimere omgeving toeneemt? Zou brein­koelingꜛ ons de toekomst kunnen doen herinneren? Ons brein is tenslotte geen gesloten systeem.))

Het volgende hoort onder kenleer:

Onder het representationalismeꜛ (de leer dat het resultaat van een waarneming een representatie van het waargenomene in onze geest is) zou een, van een ware onbewuste beïvloedingꜛ ononderscheidbare, onbewuste hallucinatieꜛ mogelijk moeten zijn: een storing die de representatie van — bijvoorbeeld — een subliminale boodschapꜛ teweegbrengt, en daarmee een beïnvloedingꜛ waarvan de hallucinantꜛ zich niet bewust is. Onder naief realismeꜛ of relationalismeꜛ (de leer dat het resultaat van een waarneming een relatie tussen waarnemer en waargenomene is) zou zo'n hallucinatieꜛ wezenlijk verschillen van een waarneming, daar er geen sprake is van een waargenomene, laat staan van een relatie daarmee.

Tegenwerping (Ontstaan van godsdienst verklaarbaar vanuit het naturalismeꜛ):

Het is volkomen verklaarbaar dat godsdiensten ontstaan zijn — en voor die verklaring is geen God of god nodig.

Antwoord:

Oh, verklaringen zijn er in overvloed. Enerzijds spreken die elkaar tegen, en anderzijds zijn die meestal zo vaag en algemeen dat nagenoeg alles, waar of niet, er mee verklaard kan worden.