Goedheid

Waren de vragen rond de werkelijkheid vooral intellectueel interessant, de vragen rond goedheid raken ons moreel: er zijn niet alleen goede zaken, maar ook verkeerde, en voor sommige van die verkeerde zaken ben ik verantwoordelijk, draag ik schuld. Van andere verkeerde zaken ben ik het slachtoffer; die doen mij lijden.

((Dit moet nog ontwikkeld worden.))

Gebrokenheid.

Het feit van de gebrokenheid van de wereld is evident; een waardenloze wereld, of een zondeloze wereld, zouden eenvoudig te begrijpen zijn; ons wereldbeeld zal echter de combinatie van een absolute waarde en het niet voldoen daaraan moeten verklaren. En niet enkel de wereld is gebroken; ook ikzelf schiet tekort.

((Kennis vermeerdert ons vermogen tot lijden, want wij kunnen lijden op voorhand. De hond is gewoon vrolijk, maar wij weten dat het baasje zal sterven en lijden nu al.))

De wereld lijdt aan een morele chaos, zoals in een sprookje een chaos door het opheffen van de natuurwetten kan bestaan. Er gebeuren zaken die niet behoren te gebeuren. Als dat niet zo zou zijn zou ethiek wellicht even meetbaar en daardoor kenbaar kunnen zijn als natuurkunde. ((Elders toevoegen: deze chaos is ontstaan met de zondeval.))

Nu we het bestaan van waarden erkennen kunnen we een andere kijk op onze protomethodologie geven.

Op welke grond kunnen we kiezen tussen verschillende wereldbeelden? Een belangrijk criterium is waardigheid. Natuurlijk is het eerste criterium waarheid, maar wat als een bepaald wereldbeeld minachting heeft voor de waarheid?

De waardigheid van een wereldbeschouwing kunnen we bepalen aan de hand van een aantal vragen.

((Andere waarden toevoegen: humor, heiligheid. Waardigheid: heeft de mens oneindige waarde gezien de betaalde prijs, or is de mens een incomplete tussenschakel in de evolutie naar iets volmaakters en als zodanig niet meer of minder waard dan andere wezens? Heeft bewustzijn, rationaliteit, eigen waarde of zijn het slecht voorbeelden van de talloze aanpassingen die de evolutie aan allerlei wezens deed?

In oude culturen kon men ongewenste kinderen vrijelijk afmaken, of in de barre natuur achterlaten om te sterven. Het Christendom bracht de waarde van kinderen als mensen, maar die strijd is verre van voltooid: ongeboren kinderen.))