Politiekꜛ

Het is wellicht wat vreemd een boekje over politieke theorie te vinden van iemand die er van overtuigd is dat Christenen in de politiek niets te zoeken hebben, en die al jaren verkondigt dat deze wereld op zijn eind loopt en dat zij die nu geboren worden waarschijnlijk geen natuurlijke dood meer zullen sterven — er komen in veel rapper tempo problemen bij dan dat ze opgelost worden. Maar theoretisch nadenken kan altijd, en kan ik bij mezelf ook niet vermijden. En waarom dan die gedachten niet uitgeschreven?

• Het contrat socialꜛ is een intern strijdig begrip: waarom zou iemand zich aan dat contract houden als er niet al een regel bestond dat men beloften moet houden? (Wetteloosheidꜛ is posterieur aan gehoorzaamheidꜛ.)
• Een ongerechtvaardigde regering is een vorm van georganiseerde misdaad: een geweldsmonopolieꜛ gekoppeld aan afpersing (belasting) in ruil voor bescherming.
• Veel indices geven een ratio weer. Als normaliter slechts één van de twee getallen negatief kan worden dient dat getal de teller te zijn. In de economie is dus winstꜛ/koersꜛ een betere index dan koers/winst, en EBITDAꜛ/EVꜛ dan EV/EBITDA.
• Politieke kartelvorming.
  • De vorming van grote landenꜛ, federatiesꜛ of statenbondenꜛ is een vorm van kartelvormingꜛ. Het invoeren van één belastingregime is een prijsafspraakꜛ die met voor de burger niet te weerstreven middelen tot een monopolieꜛ leidt. In veel gevallen is dat monopolie schadelijk.
  • „Europa”, of welk groot rechts­gebiedꜛ dan ook, ontbeert legitimatie op verschillende gronden: in de praktijk geldt voor de meeste inwoners:
    1. Hij heeft geen invloed op de regering — de totale invloed is uitgesmeerd over te veel personen. Ondemocratisch kan een enkeling wel veel invloed hebben.
    2. Hij kan niet verhuizen naar buiten dat rechtsgebied (het criterium van Socratesꜛ).
    3. Er zijn te weinig andere rechtsgebieden binnen de aanvaardbare kring (grote gemeenten in Nederland betekent weinig gemeenten in Nederland), waardoor naar verwachting geen aanvaardbaar alternatief te vinden zal zijn.
• Op landsniveau gaat een geratificeerd internationaal verdragꜛ terecht boven de grond­wetꜛ, net zoals op individuniveau een gedane belofte boven inwendige principes gaat. Als het conflict serieus is kan een poging tot heronderhandelen gedaan worden. Overstijgende ethische beginselen gaan boven beloften en verdragen, maar die beginselen dienen voor rechtspersonen op voorhand openbaar gemaakt te zijn.
• De openbare ruimteꜛ is waar ontmoetingenꜛ plaatsvinden, en waar dus ideeënuitwisseling plaats kan vinden. In die ruimte moet men die ideeën derhalve kunnen uitdrukken — in kledingꜛ, symboolgebruikꜛ, tekstenꜛ, en niet-lastigvallend gedragꜛ. Het begrip „lastig vallen”ꜛ vergt een goede omkadering.
• Als een deel (bijvoorbeeld een geografisch gebied) voor onafhankelijkheid kiest komen er daarna nog 50 jaar lang iedere vijf jaar stemmingen om te zien of het gebied, of een deel ervan, wellicht terug wil in het grotere geheel. Waar mogelijk wordt gekeken op welke vlakken men wel of niet terug wil, en wordt de organisatie gescheiden naar die gebieden (bijvoorbeeld: men wil wel één taalgebied blijven, maar niet één belastingregime hebben, of andersom).

Roboticaꜛ.

• Juist bij complexere systemen blijft de maker verantwoordelijk. Het is absurd een geavanceerd computer­virusꜛ, of een intelligente bomꜛ, zelf verantwoordelijk te maken voor de schade die het aanricht. Verantwoordelijkheid zou slechts kunnen ontstaan wanneer zo'n systeem vrijwillig en bewust een ingebouwd principe-ten-goede zou trotseren — en die vrijwilligheid noch dat bewustzijn valt in te bouwen.