Personificatieꜛ

((Dit moet onderverdeeld worden in levend, persoonlijk, bewust.))

We nemen personen niet als machines waar, maar als wezens met gevoelens en bewustzijn. Ook dit gaat vaak te ver: het kind ziet de pop als levend; de bejaarde meent dat de hond haar echt begrijpt.

Ook het omgekeerde geldt: wat er niet voldoende „menselijk” uitziet kunnen wij emotioneel moeilijk als menselijk ervaren. Franz Kafkaꜛ heeft dat aangrijpend beschreven in zijn korte verhaal „Die Verwandlung”ꜛ: Gregor Samsaꜛ verandert in een soort reuzenpissebed, en hoewel zijn familieleden weten dat hij het is zijn ze niet in staat hun emotionele hechting aan hem te handhaven, en is zijn sterven uiteindelijk een opluchting voor hen.

Naast de vorm (menselijke ogen, de structuur van een gewerveld dier) is vooral ook een indruk van verstand en spraak verantwoordelijk voor het oproepen van deze emotionele personificatie. Op die wijze ontstaan er fouten van beide orden.

Onterechte personificatie

((Elizaꜛ, of een lief hondje, triggert onze „babyherkenner”. Alles van angst voor een opgezette beer tot opwinding door een opblaaspop.))

Onterechte depersonificatieꜛ

((Mismaakten, bevruchte eicellen, ‥ Zelfs onbekenden: duizend doden in een ver land; de machine die geld geeft en een Chinees doodt; abortusꜛ „voordat ik het kindje voel schoppen”, de afkeer een naam te geven aan een te aborteren kind.))

Wellicht is ook het afwijzen van een niet-lichamelijke, onvoorstelbare God het gevolg van depersonicifatie.

Het gevolg is dat we als we onze psychologie boven onze ethiek laten gaan veel geld uitgeven om jonge zeehondjes met grote ronde oogjes te redden, en tegelijk voor ons gemak ongeziene ongeboren kinderen laten aborteren. Op die grond heeft racisme een genetische basis: wat voldoende anders lijkt laten we stikken — en dat maakt het leven hier moeilijk voor vrouwen in niqaabꜛ of boerkaꜛ.

Een andere veelgemaakte fout is het menselijk interpreteren van niet-menselijke (gelaats-)trekken. De ontblote tanden van de chimpansee worden als lachen begrepen; de mondhoekskrul van de dolfijn als glimlach, ‥

Ook het onterecht toekennen van een redelijk bewustzijn komt veel voor, zoals bij de talloze mensen die er van overtuigd zijn dat hun hond alles begrijpt wat ze tegen het dier zeggen.

((Te doen.))

Pareidolieꜛ.

Hyperactive agency detectionꜛ, het ten onrechte zien van een bestuurder achter willekeurige gebeurtenissen. Dit is de bron van samenzweringstheorieënꜛ. Dit is een kwestie van type-1- versus type-2-fouten: willen we vermijden ten onrechten agentuur te zien, of willen we zeker zijn geen werkelijke agentuur te missen. Zo scheidt het visuele ADD objecten en acties. De objecten worden gescheiden in bezield en onbezield — waarvoor gescheiden breinregionen bestaan. Ook acties worden gescheiden: niet-inertiële bewegingen worden visueel gescheiden van inertiebewegingen verwerkt.

Tegenwerping: Ons hyperactive/hypersensitive agency detection device, dat evolutionair voordelig was, heeft ons God doen uitvinden.))

Antwoord:

((Te doen. Zal zeker gelden voor animisme, en andere immanente religieuze verschijnselen.))