Sommige vormen van verantwoordelijkheid worden toegekend tenzij anders blijkt (volwassenheid); andere worden toegekend op grond van bewezen vermogenꜛ (rijbewijs). Ook tussenvormen zijn mogelijk (proeftijdꜛ).
Blijkt iemand een verantwoordelijkheid niet aan te kunnen, dan wordt die persoon lager ingeschaald op dat gebied (rijbewijs ongenomen, ontoerekeningsvatbaar verklaard).
Gevolgen moeten zichtbaar zijn
De mens is niet alleen rationeel, maar vooral op ethisch gebied vooral ook emotioneel. Veel mensen zouden op een knopje drukken als dat hen een ton zou opleveren, maar tegelijk ongemerkt iemand in China of India zou doden. Weinig mensen zouden voor een ton hun buurman (laten) doden, en al helemaal niet als zij zelf toe zouden moeten zien.
Slechte gevolgen moeten terugslaan op de veroorzaker
Belangꜛ in een uitkomst mag nooit gescheiden worden van verantwoordelijkheid voor die uitkomst, en waar mogelijk moeten beide samengebracht worden.
Onder de keuzen van een dictatorꜛ lijdt in eerste instantie niet hijzelf, maar het volk, en alleen al daarom is dictatuur slecht. Het recht vereist dat de verantwoordelijken de gevolgen dragen als zij minder dan optimale besluiten hebben genomen. (Risico'sꜛ kunnen verkocht worden (verzekeringꜛ), als de grootte van die risico's vaststaat. Het op voorhand verkopen van nog te nemen risico's — securitisatieꜛ — is een recept voor onheil.)
Schadevergoedingꜛ is een techniek om belang en verantwoordelijkheid samen te brengen.; boeteꜛ een techniek die dit in één richting bewerkstelligt: de dader lijdt wel het verlies, maar het slachtoffer geniet niet de compenserende winst.
Een vrijwilliger die in een noodsituatie zijn best doet is natuurlijk niet schuldig aan wat er alsnog mis gaat. Iemand die zich laat betalen voor hulp is dat eerder, en hoe hoger de vergoeding of beloning, des te groter de persoonlijke verantwoordelijkheid. Wie zich grof laat betalen is persoonlijk zwaar aansprakelijk — hiervoor kan de wet een formule geven (die natuurlijk zó moet zijn dat de hogere vergoeding niet volstaat om de verzekeringspremie voor de verantwoordelijkheid te dekken).
Wie de macht heeft dingen te regelen is verantwoordelijk voor de staat waarin die zaken zich bevinden. Wie die verantwoordelijkheid niet wil dragen dient zijn macht in te leveren.
In een andere context: bij geweld is de machtigere partij sterker gehouden zich aan de regels te houden. Een keurtroeper die in een gevecht een kind in het kruis poogt te trappen is strafbaarder dan een kind dat een keurtroeper in het kruis poogt te trappen. Geweld gaat om macht, niet om recht, en de zwakkere partij kan in haar wanhoop kiezen voor daden die in een rechtssituatie niet toelaatbaar zouden zijn. De sterkere partij, zeker degene die claimt rechtshandhavend te zijn, kan die wanhoop niet claimen. Zo kan een onderdrukte minderheid tot het plegen van aanslagen overgaan, omdat haar geen andere middelen ten dienste staan — maar de meerderheid mag niet terug-aanslaan, want zij heeft die andere middelen wèl.
Grotere politieke eenheden hebben een verantwoordelijkheid en zorgplicht jegens kleinere afhankelijke. Een land moet zorgen dat het district met de haven niet alle voordelen daarvan behoudt terwijl het district zonder haven lijdt. Gezinnen zijn verantwoordelijk jegens hun kinderen. Nog grotere eenheden dienen hier toezicht op te houden, want grootte betekent hier normaliter onpartijdigheid.
Consumentenbeschermingꜛ: een product dat niet voldoet dient te worden vergoed of vervangen zonder kosten voor de klant — en dat geldt ook voor verzekeringen en beleggingen. Ondeugdelijkheden dienen duidelijk vermeld te worden, niet verstopt in kleine lettertjes.