Het lege graf

Na de sabbat wordt het graf leeg aangetroffen. Niet zoals een geplunderd graf leeg is, maar als de steen op schijnbaar miraculeuze wijze verwijderd wordt blijkt het graf al leeg te zijn — in ieder geval lijkloos.

Tegenwerpingen kunnen worden onderverdeeld in drie groepen.

  1. Jezus' lichaam is nooit in het graf geweest.
  2. Jezus' lichaam is het graf wel ingegaan, maar nooit uitgekomen.
  3. Jezus' lichaam is het graf in en uitgegaan.
Tegenwerping (Verklaarbaar leeg graf):
Het is waar dat iedere afzonderlijke theorie om het lege graf te verklaren op zich zeer onwaarschijnlijk is. Er zijn echter zó veel mogelijke theorieën dat de totale waarschijnlijkheid dat één van hen juist is groot is.
Antwoord:
Die conclusie berust op een denkfout. Inderdaad, als de kans dat leven zich vormt klein maar positief is, kan de kans dat zich ergens leven vormt in een heelal met voldoend veel planeten groot worden. Maar als ik een enorme collectie lege pennen heb, en ik probeer met één daarvan te schrijven, dan is de kans dat dat lukt niet groter doordat ik die pen uit zo'n grote verzameling gepakt heb.
Slechts één scenario heeft zich voorgedaan — dat er nog talloos veel andere scenario's bestaan verhoogt de waarschijnlijkheid van dat ene actuele scenario niet. Als de opstanding niet heeft plaatsgevonden mogen we aannemen dat één van de meer waarschijnlijke scenario's zich heeft voorgedaan, en kunnen we de waarschijnlijkheid van dat scenario dus begrenzen door de waarschijnlijkheid van het meest waarschijnlijke scenario te nemen. Wie wil verdedigen dat wat zich werkelijk heeft afgespeeld niet uiterst onwaarschijnlijk was zal dus het bestaan van één min of meer waarschijnlijk scenario moeten aantonen. Het sommeren van waarschijnlijkheden over scenario's is kansrekentechnisch ontoelaatbaar. ((Beter stellen: uitleggen dat die hypothesen elkaars kansruimte kannibaliseren.))
Er is een (minieme maar reëele, >0) kans dat buitenaardse wezens van de binnenste planeet van Betelgeuse achter de opstanding (of welk fenomeen ook maar) zitten. Het feit dat er een mogelijk oneindig aantal andere kandidaatplaneten voor die wezens is (ze hebben teleportatietechnologie ontwikkeld die de lichtsnelheidshorizon omzeilt) maakt niet dat de kans dat er wezens van enige planeet achter zitten nagenoeg één is.
Als ik mijn vrouw met een volle boodschappentas zie thuiskomen wordt de waarschijnlijkheid dat ze net boodschappen heeft gedaan niet kleiner doordat ik een enorm aantal andere, meer of minder fantastische, verklaringen van die volle tas kan geven.
Tegenwerping (Verklaard leeg graf):
Maar hypothesen kunnen gecombineerd worden. Bij wijze van voorbeeld: De Joden vergissen zich, en nadat de vrouwen het lege graf gevonden hebben haalt Jozef het lijk weg.
Antwoord:
Zeker, complexe scenario's zijn mogelijk — maar het moet dan nog steeds gaan om een enkel scenario dat op zich plausibel is. Het voorbeeld is dat niet, want nu zijn er twee partijen (Joden en vrouwen/discipelen) die de waarheid kunnen ontdekken, plus één (Jozef) die de waarheid weet. En de andere bezwaren (verschijningen, windselen, ‥) blijven voluit staan.
We zouden nog meer kunnen combineren: misschien was het tevens een complot: Jozef was betrokken, en zei dus niets. Een tweelingbroer van Jezus maakte deel uit van het complot, en verzorgde de verschijningen. Het zal duidelijk zijn dat zulk combineren de totale waarschijnlijkheid enkel doet afnemen. ((Beter uitwerken, en de extra vragen die dit oproept laten zien.))
Tegenwerping (Onwaarschijnlijke opstanding):
Iemand die boodschappen doet is op zich plausibel. Doordat de verklaring van de feiten een implausibele herrijzenis is valt iedere verklaring die minder onwaarschijnlijk is te verkiezen.
Antwoord:
((Te doen: enkel implausibel als al uitgegaan wordt van wat nog bewezen moet worden, zoals naturalisme. Voor een animist is de wederopstanding al veel minder ongeloofwaardig, laat staan voor een rationeel theïst — zoals dit hele werkje poogt aan te tonen.))

Rond het jaar 100, of in de tweede eeuw, schrijft Chariton de oudste overgeleverde roman, Callirhoë, of Chaereas en Callirhoë. Hierin gaat Chaereas vroeg in de ochtend naar de graftombe van Callirhoë, vindt de stenen weggebroken, en wordt bang. Als hij het graf leeg vindt meent hij dat de goden haar ten hemel hebben gevoerd. Is dit gebaseerd op het verhaal van de vrouwen die Jezusʼ graf leeg vonden? Hoewel niet onmogelijk, acht ik het onwaarschijnlijk — het gaat om „natuurlijke” details uit een groter verhaal: zij was niet echt dood, en kwam bij toen piraten het graf wilden roven. Die piraten hebben haar meegenomen. Haar bovennatuurlijke schoonheid maakte de gedachte aan een roof door de goden aannemelijk. En de vrouwen aan Jezusʼ graf vreesden na een engel te hebben gesproken, niet toen ze het graf open vonden. Ook lijkt het niet gebaseerd op de leugen van Mattheüs 28:13, want dat verhaal bevat geen angstige ontdekkers, maar wel een begravene die echt dood is.

((Te doen.))

Als de verklaring bestaat uit een samenloop van een groot aantal punten, zouden we in de geschiedenis enorme aantallen „bijna-opstandingen” hebben moeten zien. Voor iedere aap die „deze zin is correct.” typt zijn er 500 die die zin op één letter na correct typen, bijna 250.000 die haar op twee letters na correct typen, en zo voort. In werkelijkheid vinden we zulke gevallen in het geheel niet.