Bezwaren: schaarste

Tegenwerping (Schaarste nodig voor geluk):
Geluk is posterieur aan schaarste. Geluk immers volgt uit succesvol streven, en streven is slechts mogelijk bij de gratie van moeilijkheden en schaarste. Daarmee is het begrip „volslagen geluk” hemel zelfstrijdig, want geluk vergt schaarste, en schaarste impliceert onvoldaanheid en onvolmaaktheid.
Antwoord:
Het is waar dat schaarste en moeilijkheden het leven interessant kunnen maken en daardoor tot geluk kunnen leiden. Het is niet waar dat dat de enige bron van geluk is. Wie studeert kan gelukkig zijn zolang er nieuw interessant materiaal te leren valt. Wie een verhaal beleeft in boek, toneelstuk of film kan genieten zonder de tegenslag der figuranten mee te maken.
Schaarste en moeilijkheden van de aard die een spel interessant maken zijn geen bron van ongeluk, tenzij men verliest. Wie een patience uitspeelt en daarvan geniet heeft moeilijkheden overwonnen, maar geen ongeluk gekend.
Wellicht draagt het ongeluk dat we hier op aarde beleven bij aan ons hemels geluk. De Bijbel spreekt van compensatie op dit punt. Des te belangrijker is het deze wereld niet te accepteren als voldoende goed, maar gevoelig te blijven voor de enorme onvolkomenheden en de daaruitvoortvloeiende pijn in de wereld.
Tenslotte weten we wel dat we in de hemel een onvoorstelbaar groot geluk zullen kennen, maar niet dat dat geluk het logisch maximale is. Integendeel, we weten dat er graden van grootheid bestaan in de hemel, en dus waarschijnlijk ook graden van geluk. Het zien van mensen die nog gelukkiger zijn dan wij zal een extra bron van geluk voor ons zijn.
Tegenwerping (Schaarste nodig voor waarde):
Maar waarde vergt schaarste, dat leert ook de economie ons duidelijk: goederen die niet schaars zijn hebben geen waarde.
Antwoord:
Dat geldt alleen voor goederen — een goed gezinsleven heeft waarde, ook al heeft men het „in de schoot geworpen” gekregen. Verder geldt het alleen in een context van (aardse) verlangens, waar die goederen een behoefte kunnen bevredigen.
Vervolgens betekent die schaarste nog niet noodzakelijk ongeluk. Een spel kan spannend zijn door de ingebouwde schaarste, en bij uiteindelijk slagen totale bevrediging geven. En slagen van de één behoeft geen falen van de ander in te houden, als alleen of gezamenlijk gestreden wordt tegen een onpersoonlijke tegenstander (de computer, de natuur, ‥)
Tenslotte, al zou die regel ook in het eeuwige leven opgaan, dan zou het enkel een argument tegen redding voor allen zijn: dan zouden de niet-geredden door wat zij misten waarde geven aan zaken die geredden wel hadden. Die perverse conclusie zal niet de bedoeling zijn van wie deze tegenwerping maakt.

((Geluk volgt niet uit schaarste, maar uit beperkingen die tot interessante combinaties kunnen leiden (schaken). Ook in de hemel is niet alles toegestaan/mogelijk, maar wij zullen de regels niet willen overtreden. Het zijn beperkingen die fractale schoonheid opleveren, schaakregels die het koningsgambiet mogelijk maken, de behoefte aan voedsel die tot gastronomie leidt. Zonder mooi en lelijk geen kunst, zonder weerbarstig materiaal geen vakmanschap, zonder doel en non-doel geen meesterschap (darts).

Niet: vrijheid maakt gelukkig, maar: het overschrijden van een grens geeft een kick. Als die grens eenmaal werkelijk geslecht is, geeft de zo gewonnen ruimte geen vreugde. Integendeel. Maar de gedachte zich weer in te perken wekt wel angst — slimme strategie van de duivel!

Zie ook het verschil tussen Schoonheid en Lust: het laatste vereist zijn tegengestelde (honger om een maaltijd te waarderen), het eerste niet.))