Ideeënꜛ
Bestond de stelling van Pythagoras voordat deze haar formuleerde? Wat hebben mensen met blauwe ogen gemeen? Natuurlijk, „blauw-ogigheid”, maar wat is dat, en hoe delen die mensen daarin?
- Aan de solipsist doet het probleem zich niet voor.
- In een wereld onsproten aan een geest zijn ideeën gedachten van die geest, en is identiteit (zoals de gedeelde blauwogigheid) een kwestie van de intentie tot identiteit van die geest.
- De immanentist zal naast een theorie over gedachten ook een theorie over ideeën moeten hebben, want er zijn ideeën waar niemand aan denkt.
Wat betekent een zin als „Er zijn veel zaken die we nog niet weten” voor een immanentist? Wat voor bestaan hebben die zaken?
Een eigenschap die zelf niet concreet is, maar die we slechts in concrete gevallen aantreffen heet een universaleꜛ. Het probleem van de universalia is één van de oudste wijsgerige problemen.
- Herakleitosꜛ
- meende dat er niets constants kon zijn, omdat alles steeds veranderde. „Men kan niet tweemaal in dezelfde rivier stappen.” Παντα ῥει, „alles stroomt” is als uitdrukking dan wellicht niet van hem, het geeft wel een belangrijk aspect van zijn leer weer. De uiteindelijke eenheid bestaat juist uit de strijd van de tegenstellingen in de wereld.
- Parmenidesꜛ
- daarentegen koos de omgekeerde oplossing: als er zoiets als constantheid, als identiteit bestaat, is verandering, en daarmee tijd, onmogelijk. Wat is is, en wat niet is is niet. Immers, uit het niets kan niets voortkomen. Ook is alles één, en is meervoudigheid een illusie.