Tekstkritiekꜛ
Tekstkritiek is de wetenschap van het bepalen van de oorspronkelijke vorm van een tekst die ons slechts in afschriften is overgeleverd. Tekstkritiek van het Nieuwe Testament is een vak apart, omdat tegen de meestal nog geen tien handschriftenꜛ die van andere werken uit de oudheid zijn overgeleverd, er van het Nieuwe Testament bijna 6000 manuscriptenꜛ zijn, die onderling soms zeer verschillen.
Verschillen tussen de tekst zoals die voorkomt in verschillende handschriften heten variantenꜛ, en de handschriften waarin een bepaalde variant voorkomt heten getuigenꜛ van die variant.
De technieken van de tekstkritiek kunnen ruwweg worden ondergebracht in twee typen, inwendige en uitwendige. De inwendige kijken naar welke variant de andere kan verklaren, en uitwendige kijken naar de verdeling van de varianten over de handschriften.
In de oorspronkelijke handschriften stonden geen spaties tussen de woorden; alle spatiëring is van later tijd. En soms zijn er verschillende spatiëringen mogelijk, met verschillende betekenis. In 2 Korinthiërs 13:5z staat ειμητιαδοκιμοιεστε. De Textus Receptus leest ει (indien) μη (niet) τι (enigszins) αδοκιμοι (onacceptabel) εστε (jullie zijn) = indien jullie [echter, tenminste] niet enigszins onacceptabel zijn. Andere handschriften lezen ει (indien) μητι (geenszins) αδοκιμοι (onacceptabel) εστε (jullie zijn) = zo niet, [dan] zijn jullie onacceptabel. Het is niet mogelijk door tekstkritiek uit te maken welke lezing de oorspronkelijke is.