Eufemistische coderingꜛ
De meest subtiele vorm van eufemisme is het gebruik van codeꜛ.
Zo werd om het woord „vervloeken”ꜛ te vermijden wel precies het omgekeerde, „zegenen”ꜛ, gezegd. (De NBG-vertaling heeft „vaarwel zeggen”ꜛ.)
- 1 Koningen 21:10
- Zet voorts twee mannen tegenover hem, nietswaardige lieden, die aldus van hem moeten getuigen: gij hebt God en de koning vaarwel gezegd; voert hem dan naar buiten en stenigt hem, zodat hij sterft.
- 1 Koningen 21:13
- Daarop kwamen de twee mannen, nietswaardige lieden, gingen tegenover hem zitten, en deze nietswaardige lieden getuigden van Nabot ten overstaan van het volk aldus: Nabot heeft God en de koning vaarwel gezegd. Toen voerden zij hem buiten de stad en wierpen stenen op hem, zodat hij stierf.
- Job 1:5a
- Telkens wanneer de dagen van het feestmaal om waren, ontbood Job hen en heiligde hen; hij stond dan des morgens vroeg op en bracht voor ieder van hen een brandoffer, want Job dacht: Misschien hebben mijn kinderen gezondigd en in hun hart God vaarwel gezegd.
- Job 1:11
- Strek daarentegen uw hand uit en tast alles aan wat hij bezit; of hij U dan niet openlijk zal vaarwel zeggen!
- Job 2:5
- Strek daarentegen uw hand uit en tast zijn gebeente en zijn vlees aan; of hij U dan niet openlijk zal vaarwel zeggen!
- Job 2:9z
- Zeg God vaarwel en sterf!
Beeldspraakꜛ wordt bijvoorbeeld gebruikt als geslachtsdelenꜛ moeten worden aangeduid. Zo gebruikt het Hebreeuws hiervoor soms „voeten”ꜛ.
Voor het vrouwelijk geslachtsdeel wordt bijvoorbeeld het beeld van de navelꜛ gebruikt. Duidelijk is dat in het volgende vers: de navel bevindt zich niet tussen de heupen en de schoot (voorgaande en volgende lichaamsdeel), en geen minnaar wenst dat de navel van zijn geliefde vochtig (met „wijn”ꜛ) zal zijn.
- Hooglied 7:1-2
- Hoe schoon zijn uw schreden in de sandalen, vorstendochter! De welvingen van uw heupen zijn als sieraden, werk van meesterhanden. Uw navel is een welgerond bekken, waaraan geen gemengde wijn ontbreke; uw schoot is een tarwehoop, omzoomd met leliëen.
In dit vers wordt voor navelꜛ overigens het woord shorerꜛ gebruikt, dat verder in de Bijbel niet voorkomt. Elders (Spreuken 3:8, Ezechiël 16:4) wordt het verwante shorꜛ gebruikt.
Vanwege dat vocht wordt ook wel het beeld van een bronꜛ, regenbakꜛ of bornputꜛ met waterꜛ gebruikt. Water drinkenꜛ staat dan voor nageslacht verwerven, of genieten van de geslachtsdaad. De volgende passage zegt dus dat een man zowel zelf trouw moet zijn als zijn vrouw trouw moet laten zijn. ((Uitwerken: het gaat om verschillende begrippen. Mogelijk staan ‚majan’ en ‚peleg’, de pijp waar het water uitkomt in v 16, 18 voor het mannelijk lid;, en ‚bor’ en ‚baer’, de opvangput voor dat water, voor het vrouwelijk.))
- Spreuken 5:15-19
- Drink water uit uw eigen regenbak en welwater uit uw eigen bornput. Moeten uw bronnen op straat overstromen, (uw) waterbeken op de pleinen? Zij moeten voor u alleen zijn, niet voor vreemden nevens u. Uw bron zij gezegend, verheug u over de vrouw uwer jeugd: een liefelijke hinde, een bekoorlijke ree; laat haar boezem u te allen tijde vreugdedronken maken, wees bestendig verrukt over haar liefkozingen.
Hierbij speelt wellicht ook het beeld van een bron als verschaffer van water, en dus leven mee. (Een andere interpretatie maakt de man tot bron, en de vrouw tot bornput die het bronwater opvangt.) Zie ook Hooglied 4:12.