Het gevaar van systematische theologieꜛ
Waar de Bijbel ophoudt te spreken moet onze theologieꜛ ophouden. Anders zullen wij er toe komen de klare betekenis van Bijbelverzen geweld aan te doen om ze maar in ons systeemꜛ te persen. (Voorbeeld: een eigen verhaal aan een tekst hangen in plaats van expository preaching.)
- 1 Korinthiërs 4:6
- Dit, broeders, heb ik op mijzelf en Apollos overgebracht om uwentwil, opdat gij uit ons (voorbeeld) zoudt leren niet te gaan boven hetgeen geschreven staat, opdat niet iemand uwer zich voor de een en tegen de ander opblaze.
- 2 Johannes 9
- Een ieder, die verder gaat en niet blijft in de leer van Christus, heeft God niet; wie in die leer blijft, deze heeft zowel de Vader als de Zoon.
Wij kunnen Gods gedachten namelijk niet na-denken: zij zijn te hoog en te diep voor ons. Overigens is ons zelfstandig denkenꜛ een bron van ellende:
- Job 5:13
- Hij vangt de wijzen in hun sluwheid, en het voornemen der listigen wordt verijdeld.
- Psalmen 94:11
- De Here kent de gedachten der mensen: ijdelheid zijn zij.
- 1 Korinthiërs 3:18-20
- Laat niemand zichzelf misleiden! Indien iemand onder u meent wijs te zijn in deze tijd, hij worde dwaas, om wijs te worden. Want de wijsheid dezer wereld is dwaasheid voor God. Want er staat geschreven: Die de wijzen vangt in hun sluwheid; en elders: De Here weet, dat de overleggingen der wijzen vruchteloos zijn.
Daarom moeten wij bescheiden zijn op dit punt.
- Spreuken 26:12
- Ziet gij een man die wijs is in eigen oog, voor een dwaas is meer hoop dan voor hem.
- Jesaja 5:21
- Wee hun die in eigen oog wijs zijn en in eigen oordeel verstandig.
- Romeinen 12:16
- Weest onderling eensgezind, niet zinnende op hoge dingen, maar voegt u in het eenvoudige. Weest niet eigenwijs.
- Zie ook
- Paulus' voorbeeld in 1 Korinthiërs 2:1-2.
Te meer, daar God het er op toelegt dat wijzen Hem niet kunnen narekenen.
- 1 Korinthiërs 1:27a
- Integendeel, wat voor de wereld dwaas is, heeft God uitverkoren om de wijzen te beschamen,
- Mattheüs 11:25-26
- Te dien tijde hief Jezus aan en zeide: Ik dank U, Vader, Heer des hemels en der aarde, dat Gij deze dingen voor wijzen en verstandigen verborgen hebt, doch aan kinderkens geopenbaard. Ja, Vader, want zo is het een welbehagen geweest voor U.
Vooral het bewijs uit het ongerijmde, waarop veel van ons logisch denken berust, is op God niet van toepassing.
- Jeremia 32:27
- Zie, Ik, de Here, ben de God van al wat leeft; zou voor Mij iets te wonderlijk zijn?
- Mattheüs 19:26
- Jezus zag hen aan en zeide: Bij de mensen is dit onmogelijk, maar bij God zijn alle dingen mogelijk.
- Marcus 10:27
- Jezus zag hen aan en zeide: Bij mensen is het onmogelijk, maar niet bij God want alle dingen zijn mogelijk bij God.
- Lukas 18:27
- Hij zeide tot hen: Wat bij mensen onmogelijk is, is mogelijk bij God.
God geeft ons echter in Zijn Woord de ware wijsheid en kennis:
- Psalmen 119:130
- Het openen van uw woorden verspreidt licht, het geeft de onverstandigen inzicht.
De juiste houding is dan ook, onze gedachten te onderwerpen aan God en Zijn woord, in plaats van andersom. Iedere bewering moet daaraan getoetst worden.
- Spreuken 3:5-8
- Vertrouw op de Here met uw ganse hart en steun op uw eigen inzicht niet. Ken Hem in al uw wegen, dan zal Hij uw paden recht maken. Wees niet wijs in eigen ogen, vrees de Here en wijk van het kwaad; het zal medicijn wezen voor uw vlees, en lafenis voor uw gebeente.
- 2 Korinthiërs 10:3-6
- Want al leven wij in het vlees, wij trekken niet ten strijde naar het vlees, want de wapenen van onze veldtocht zijn niet vleselijk, maar krachtig voor God tot het slechten van bolwerken, zodat wij de redeneringen en elke schans, die opgeworpen wordt tegen de kennis van God, slechten, elk bedenksel als krijgsgevangene brengen onder de gehoorzaamheid aan Christus, en gereed staan, zodra uw gehoorzaamheid volkomen is, alle ongehoorzaamheid te straffen.
- Hebreeën 4:12
- Want het woord Gods is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard en het dringt door, zo diep, dat het vaneenscheidt ziel en geest, gewrichten en merg, en het schift overleggingen en gedachten des harten;
Vooral kerkelijke leraars lopen het gevaar voorbij het Bijbelse te gaan, doordat zij telkens weer hun geloof in samenhang uiteen willen zetten en begrijpelijk maken. Wij moeten het ons geleerde dan ook nadrukkelijk tegen het Licht houden:
- Efeziërs 5:6-10
- Laat niemand u misleiden met drogredenen, want door zulke dingen komt de toorn Gods over de kinderen der ongehoorzaamheid. Doet dan niet met hen mede. Want gij waart vroeger duisternis, maar thans zijt gij licht in de Here; wandelt als kinderen des lichts, (want de vrucht des lichts bestaat in louter goedheid en gerechtigheid en waarheid), en toetst wat de Here welbehagelijk is.
- 1 Timotheüs 1:5-7
- En het doel van (alle) vermaning is liefde uit een rein hart, uit een goed geweten en een ongeveinsd geloof. Door dit spoor te verlaten zijn sommigen vervallen tot ijdel gepraat; zij willen leraars der wet zijn, zonder ook maar te beseffen wat zij zeggen of waarover zij zo stellig spreken.